Gegevens
Bouwjaar 1912 werf, Van Straaten & Van der Brink, 's-Gravenhage
Lxbxhxdg.: 14,17 x 3,65 x x 1,03 meter,
1 x 6 cilinder Daf DKT 1160 uit vermogen 250 apk. = 184 kW. bij 2000 r.p.m.
Ex namen:
14-06-1912 Luctor/P.J.van Ootmarsum, Rotterdam
16-05-1928 Luctor (23.03069)/G.van Vliet, Rotterdam
4-06-1951 Luctor/F.H.Mai, Rotterdam
-1952 Na sloping geheel herbouwd te Maasbracht
3-03-1953 Jan/J.de Meijer, Maasbracht
5-02-1954 Jan (33.20083)/F.S.de Meijer, Maasbracht
22-06-1967 Sainte Sara/A.J.Peters, Maasbracht
-1968 Cor/Damen Marine Service B.V., Hardinxveld
-1975 Tot 1980 herbouwd te Geldermalsen
-1975 Jan Willem /A.Kirpenstein, Geldermalsen
-1997 Jan Willem/Tiel BV.Berging, Sleep, Transp. Geldermalsen.
Uit Sleep & Duwvaart 177
De Jan Willem is in 1912 gebouwd als Luctor bij scheepswerf van Straten en van de Brink in Den Haag.
Een jaar later werd het zusterschip op dezelfde werf gebouwd nl. de Jan de Sterke en die is nog steeds onder stoom en nagenoeg origineel.
Dat is niet het geval met de Jan Willem deze heeft in de loop der tijd zeer veel verbouwingen ondergaan.
Dat begint al in 1915 dat kunt u lezen in het boekje de sleepboten van de sleepdienst Volharding**** van J. Toussaint, waar de Luctor als 2e op de rij van links fungeert als waterboot in de Rotterdamse haven toen nog zonder stuurhut.
Verder weet ik van de periode van 1915 tot 1954 na-genoeg niets, misschien is er een lezer die van deze periode meer weet, dan zou ik dat heel graag willen weten
Vanaf 1954 is me meer bekend ik weet dat hij een andere naam heeft gekregen Namelijk Cor en er is mij wel verteld dat de boot in de oorlog voor de Duitsers heeft moeten varen, er staat volgens de scheepsmeting dienst een nummer in de zij wat ze niet thuis kunnen brengen.
Of de boot tijdens de ramp van 1953 in Zeeland dienst gedaan heeft weet ik ook niet, misschien is er iemand die het wel weet.
Wat ik wel weet is dat de boot in 1954 gesloopt en herbouwd is in Maasbracht en als motorsleepboot weer aan het werk ging.
Er werd een Stork Gans in gebouwd uit 1934.
deze had al een poosje dienst gedaan in een locomotief, het vermogen was 100 pk. achter deze motor werd een Reintjes keerkoppeling gemonteerd met een reductie van drie op een.
En de schroef kreeg diameter van 122 cm deze was van gietijzer en had drie bladen, deze restanten heb ik er in 1975 allemaal uitgesloopt.
De boot was in 1954 in eigendom van dhr. F. de Meijer uit Maasbracht en deed dienst als kanaalboot en had de naam Jan gekregen.
Na een aantal jaren verkocht de Meijer de Jan aan de heer Peters die er volgens mij maar kort mee heeft gevaren.
de nieuwe naam werd Sante Sara, maar die heeft nooit op de boot gestaan.
Toen ik hem voor eerst zag stond er nog steeds Jan op.
De nieuwe eigenaar had een heel hoge hypotheek op de boot waar ik later de nodige problemen mee gehad heb, ik kom daar later nog op terug.
Peters kwam ook al snel in de problemen, want op de kruising boven beneden Merwede trok hij de boot om en is daar gezonken
De boot werd gelicht en bij (de kleine) Damen voor reparatie aangeboden welke ook gedeeltelijk werd uitgevoerd, tot Damen er achter kwam dat hij naar zijn geld kon fluiten en men de boot aan de ketting legde naast de werf.
Daar heeft hij jaren gelegen zonder dat de zaak werd opgelost.
Ik kwam er nogal eens langs en zag de boot daar half onder water liggen.
Ze hadden hem op het zandplaatje naast de werf laten zinken, omdat de jeugd er nog al eens op speelde en de boot ook wel eens los gooide met alle gevolgen van dien.
Men had onder het steunlager van de schroefas een paar gaten geboord zo heb ik hem jaren zien liggen en ik begon er steeds meer interesse in te krijgen.
Ik wou de boot wel kopen en weer in de vaart brengen.
Maar als ik er naar informeerde kreeg ik steeds 0 op rekest, maar het liet me ook niet los; u kent dat gevoel wel denk ik.
In 1975 ging ik tijdens een feestdag bij scheepswerf de Merwede kijken, waar de Smit Rotterdam in aanbouw was.
We hebben met de Jan Willem jaren later nog eens bij Smit Rotterdam langszij gelegen waar we de wachtsman op mosselen trakteerden in ruil voor een rondleiding op de Smit Rotterdam.
Na het bezoek aan de werf kon ik het niet laten ook nog even langs de Jan te rijden.
Mijn zwagers begrepen niet wat ik in dat wrak zag.
Maar ik zag nog iets, binnen waren ze een nieuwe kustsleper aan het bouwen welke te groot was voor de hal en welke naast de werf op de plaats waar de Jan lag moest worden afgebouwd naar mij werd verteld.
Ik dacht dit is mijn kans.
Nadat ik Damen had opgezocht, zei ik tegen hem dat ik de boot wel weg wou halen en kopen, hij moest inderdaad weg.
Damen zei als ik een zakcentje van je krijg is wat mij betreft de zaak rond, maar pas op er is nog een hypotheekhouder, dat adres kregen we ook te pakken.
Deze man werd door ons gebeld waar hij het volgende zei, ik ben bij de boot wezen kijken en mijn centen zijn weg .
Ook met deze man kwamen we in overeenstemming en de koop was onzes inziens gesloten, maar helaas hier kom ik laters ook nog op terug.
De boot werd leeggepompt de gaten dichtgemaakt en naar Geldermalsen gesleept waar hij achter de machinefabriek van mijn broer kwam te liggen een ideale plaats om er aan te werken.
Daar ben ik begonnen om de boot helemaal schoon te maken en alles maar dan ook alles er uit te slopen een gigantisch karwei, maar ik was toen 30 jaar en onvermoeibaar.
De boot was een stuk hoger komen te liggen.
Van de overkant van de Linge maakte ik een aantal foto’s waar ik verschillende opbouwen op tekende om zo toch een sleepboot met veel ruimte te bouwen, in een van deze tekeningen kon ik mij wel vinden welke wij ook hebben opgebouwd.
Van de bakboord dieseltank maakten we een vlot om naast de boot te kunnen werken. Het enige wat ik niet mooi vond aan de boot was de kop, ik kom hier later ook nog op terug.
We zijn met de reparatie van het casco begonnen, het eerste karwei waar we mee begonnen was het oude berghout er af slopen en een nieuw stalen berghout er op lassen ongeveer 69 meter lassen.
Tijdens deze werkzaamheden kreeg ik een brief van de curator met welk recht ik me de sleepboot Santa Sara had toegeëigend.
Dat was voor ons een grote verrassing we dachten dat we de zaak netjes hadden afgewerkt.
Maar dat bleek van niet. We hebben toen maar contact gezocht met een advocaat om de zaak alsnog in goede bannen te lijden.
Na een heleboel heen en weer geschrijf werden we het met de curator eens en met een bijbetaling was de boot nu echt van ons, leuk zijn zulke dingen niet. Maar ik had toch veel vertrouwen in de goede afloop dat ik toch maar door ging met het renoveren.
De gehele nieuwe opbouw werd op het water opgebouwd, waarna we de Jan Willem op de kant zetten.
Tijdens de zomer vakantie heb ik de boot binnen en buiten gestraald, dat kon je toen zomaar doen.
Alleen mijn vrouw was hier niet blij mee, want de tijd ontbrak om ergens heen te gaan.
Hierna zijn alle slechte stukken opgezocht en gemerkt, dat was nogal wat.
Al deze stukken werden er uitgehaald en ver-nieuwd ik denk aan gewicht aan nieuwe plaat ongeveer 6000 kg. Als ik dacht dat ik er mee klaar was vond ik weer een slecht stuk maar ook hiermee kwamen we aan het eind .
Er werd tijdens regen of slecht weer een nieuwe schroefas gedraaid op ons eigen bedrijf ook werd daar het nieuwe roer met roerkoning en hydraulische cilinders gebouwd, zodat deze hele unit compleet kon worden ingebouwd.
Wat vermeldenswaard is dat mijn neef Jan Willem Verweij ook elke zaterdag van de partij was om me te helpen, hij is ook later scheepsbouwkundig ingenieur geworden en heeft ook onder andere de Bok Matador 3 van Bonn en Mees getekend.
We bouwden ook maar gelijk een kopschroef in dat is makkelijk.
Ik had al een paar jaar eerder een scheepsmotor gekocht en deze gereviseerd, waarvoor wist ik toen nog niet, of misschien ook wel in mijn onderbewust zijn, maar hij liep na de revisie als een tierelier het was een DAF DS575 met turbo en ZF keerkoppeling vertraging 4 op 1.
Ook kochten we een bronzen schroef welke wij bij van Voorden lieten aanpassen.
Dat hele spul werd in gebouwd op een zware fundatie en we maakten ook maar gelijktijdig bekrachtiging op het roer.
Het timmerwerk had ik uitbesteed en werd in teak-hout uitgevoerd, niet altijd naar mijn zin, de timmerlui waren soms nogal eigengereid om het maar netjes te zeggen.
De boot werd aan de binnen- en bui-tenkant helemaal geverfd en het was een mooi spul geworden, in de tussentijd werd ook een compleet nieuwe elektrische installatie aangelegd, ook een heel karwei.
Maar na vijf jaar kon hij eindelijk te water, wat op een zaterdagmorgen gebeurde.
U zult begrijpen dat wij het best spannend vonden, ik was geen scheepsbouwer, maar nadat ik aan boord was geklommen gingen we het een en ander probe-ren, wat allemaal goed werkte.
Alleen lag de boot veel te hoog op het water dus moest hij worden geballast wat ook gebeurde.
Vrij vlot hierna gingen we met de boot op vakantie met ons gezin, maar mijn vrouw en ik waren te moe om hier echt van te genieten, we hadden ook nog een machinefabriek waar ook 40 mensen werkten.
Deze hele renovatie heeft vijf jaar geduurd.
Maar al vrij snel kreeg ik weer zin in klusjes, een boot is nooit af.
Ik begon een nieuwe ankerlier te bouwen deze had er nooit op gestaan, het is makkelijk als je voor anker kunt.
Daarna maakte ik een giek aan de achter mast, handig maar beiden niet mooi.
Op de fabriek reviseerden we een Hatz diesel voor generator set en maakten hem zelfstartend.
We bouwden een dekwaspomp in.
Ook maakten we in de machinekamer een werkbank van rvs met bank-schroef, makkelijk.
Een jaar later werd er centrale verwarming ingebouwd.
Tijdens onze volgende vakantie werden we aangevaren in Middelburg door een zeilboot toen we stil lagen.
Zij voeren de achterreling krom. we waren het snel met hen eens. En ik maakte op de fabriek een nieuwe van rvs; nooit meer schilderen.
De vluchtluiken werden vernieuwd en gemaakt van rvs. Een jaar later de voor- en achtermast plus giek ook van rvs maar nu wel mooi. Weer een jaar later werd tijdens een hellingbeurt de schroef vervangen door een vier blads oesterman (vaart rustiger).
We maakten ook een blauwbord, pneumatisch bediend. Het achterdek wat we tijdens de renovatie hadden opgeknapt, werd er met dekbalken en al uit gesloopt en compleet vernieuwd met een nieuwe ingang naar de achterpiek. Ook legden we in de achterpiek gelijk verlichting aan.
Deze ingang is water dicht en kan gebruikt worden als tafel of zitje. Daar wij de Jan Willem steeds meer bedrijfmatig gingen gebruiken (we hadden BST Tiel) gekocht, bleek het motorvermogen op de Waal soms te gering daarom werd de DS575 uit gebouwd en verkocht aan een aannemer, die hem ook weer in een sleepboot bouwde.
De Jan Willem werd voorzien van een DAF DKT 1160 Met een Masson keerkoppeling 4 op 1.
Tevens werd de schroef vervangen door een vierblad van 1100 mm. Het vermogen werd afgesteld op 250 pk.
Voor het binnen brengen of verslepen van jachten zijn de Noord- en Zuidpool te groot vandaar dat de Jan Willem veel voor dit werk wordt ingezet.
Mijn vrouw en ik zijn zeer aan de Jan Willem gehecht en we bespreken grote verbouwing en of verbetering altijd met elkaar, samen plannen maken is ook ontspanning.
Zoals ik al eerder vermelde in dit artikel vond ik bij aankoop de kop van de Jan Willem niet mooi. Maar ik had een plan gemaakt wat ik met mijn vrouw besprak en zij ook zag zitten maar het was wel zeer ingrijpend.
Wij hadden geen douche aan boord het toilet was krap en de vier voorste kooien waren krap.
De Jan Willem was voor erg scherp. Na een hoop gezoek vond ik in het boek de vier Zwarte Zeeën het lijnen plan van de Zwarte Zee Drie met een zeer mooi uitgewaaierde kop met recht boeisel.
Het lijnen plan van de Jan Willem had ik ook. Ik ben een paar avonden met de lijnen plannen van de genoemde boten gaan stoeien en kwam tot een mooi resultaat.
Maar nu nog een werf die het wil doen voor redelijke prijs en die het ook werkelijk kan, je kunt met zoiets de boel ook goed verprutsen.
We hebben toen een klein werfje gevonden in Beneden-Leeuwen die dit aan kon.
De werfbaas is een top vakman en heeft weinig woorden nodig. Ik brak de hele voorpunt uit tot aan het tweede schot.
En bracht de boot naar bovengenoemde werf.
Daar werd de Jan Willem voor de stuurhut ontdaan van de voorroef incl. dek en het voorschip ging er vanaf tot aan de waterlijn ook tot aan de stuurhut. Ook liet ik het boeisel vanaf de achterbolder naar voren aan beide zijden vernieuwen.
Wat je dan ziet daar wordt je even niet vrolijk van. Maar onze scheepsbouwer was vol goede moed.
Het zeeg van de voorpunt tot aan de stuurhut lieten we ook nog 7 cm zakken en de voorroef haalden we bij de stuurhut met 7 cm op.
Zo hadden we het bedacht en werden de lijnen van de Jan Willem veel mooier.
Eerst werd het nieuwe voordek er op gelegd en gesteld.
Daarna volgde de nieuwe voorroef, de nieuwe stafsteven ging er in. Het nieu-we boeisel ging er op en het leek al weer heel wat.
Vervolgens werden de nieuwe spanten gebogen en werd de kop in de platen gezet, het resultaat was verbluffend en de kop lijkt ook echt op die van de Zwarte Zee Drie.
We monteerden een elektrische ankerlier met een rvs plaat tegen de kop waar het anker tegen valt dus geen beschadiging meer van de verf.
De Jan Willem werd naar Tiel gevaren en daar in twee en halve maand afgetimmerd door een bejaarde scheepstimmerman.
We hadden nu een ruime douche, een ruimer toilet en vier goede slaapplaatsen.
Maar wat ik ook merkte dat de Jan Willem op kruissnelheid bij het zelfde toeren tal een km harder liep.
De topsnelheid bleef precies het zelfde. Ook was de Jan Willem veel droger geworden hij neemt veel minder water over.
Na twee jaar varen begon het toch weer bij mee te kriebelen.
Onze eigen hut achter in had een vrij smal bed in de dwars richting met daarvoor een wasbak en een kast tussen de beting gemonteerd.
We wilden een breder bed maar dat kon alleen maar in de lengte richting.
Na rijp beraad besloten we dit toch maar te doen en brak ik onze achterhut tot het laatste plankje uit.
De bakboordpaal onder de beting moest er aan geloven anders hadden we ruimte te kort, onder het stompje wat door het roefdek stak werd een zware schets plaat gelast welke we aan de stuurboordpaal van de beting lasten en met zware hechtlassen aan het machine kamerschot vast zetten, sterk genoeg onzes inziens.
Daarna ben ik zelf gaan timmeren wat ik nog nooit gedaan had, ik had tegen mijn vrouw Henriëtte gezegd als het niet meer lukt haal ik er een scheeps-timmerman bij, maar die is er niet bij geweest ik had er schik in.
De Jan Willem is vanaf 1975 in ons bezit als kleine sleepboot en vakantieboot en we hebben er veel aan verbouwd.
Altijd geprobeerd hem geriefelijker en comfortabeler te maken wat onzes inziens altijd goed gelukt is.
Hij staat nog altijd te boek bij de scheepvaart inspectie als sleepboot en beschikt over de nodig certificaten.
Op dit moment van schrijven ligt de Jan Willem op de werf bij Conavroegh in Geldermalsen waar hij vorige week met een sleep (onze afmeer ponton voor de Noordpool en vroeger de Zuidpool is heen gevaren).
de ponton moet voor de verzekering gekeurd worden, en de Jan Willem voor het verlengen van het SI- certificaat.
En met dezelfde sleep gaat bij gezondheid de Jan Willem weer terug naar Tiel.
Zo kun je met de Jan Willem het nuttige met het aangename combineren.
Het is voor ons een heerlijke vakantie en toch ook goede sleepboot zij het dan voorkleine karweitjes, die we altijd met veel plezier met hem doen.
U leest dat er in de loop der tijd meer aan verbouwd is dan aan zijn jongere zus ”Jan de Sterke”.
We hopen er nog jaren lang met hopelijk goede gezondheid van te genieten.
Einde verhaal 100 jarige Jan Willem.U vindt deze foto op pagina 4 in dat boekje****.
U vindt deze foto op pagina 4 in dat boekje****.
• Klik op foto's indien aanwezig in kolommen voor vergroting
|
 © nico giltay - V2.jpg)
.jpg)
 © nico giltay – V2.jpg)
 © nico giltay – V2.jpg)
.jpg)
 © nico giltay – V2.jpg)
 (03) Dordrecht 12-08-2013 CDieter Henken.jpg)
